Iedereen die een aquarium heeft, krijgt op een gegeven moment wel met zieke vissen te maken. Als je de ziekte tijdig herkent, zijn er over het algemeen voldoende medicijnen beschikbaar om de vissen te genezen. Natuurlijk wil je voorkomen dat je vissen ziek worden. Als je weet hoe je de vissen in je aquarium moet verzorgen, kun je al veel ziektes voorkomen en bovendien hebben gezonde dieren een grotere kans om te herstellen dan minder gezonde. Een groot deel van de bekendste ziektes is in ieder aquarium aanwezig en bij een verminderde weerstand kunnen de vissen deze krijgen.

Ook de vissen die we in de winkel kopen kunnen ziek zijn. Hoewel je hoopt dat dit niet het geval is, is de kans altijd aanwezig dat de nieuwe aankopen ziektes in je aquarium introduceren. Om dit te voorkomen is een quarantaine aquarium handig, maar we weten allemaal dat hier in de praktijk praktisch door niemand gebruik van wordt gemaakt. Het is dus hopen dat gekochte vis gezond is.

Maceda-Veiga & Cable hebben onderzoek gedaan naar de gezondheid van de in de handel aangeboden vissen en hier in 2019 een artikel over gepubliceerd. Ze hebben informatie bij winkeliers en via aquarianen verzameld. Ook lieten ze vissen door gespecialiseerde dierenartsen onderzoeken om de exacte ziekte vast te stellen. Het onderzoek werd in Spanje uitgevoerd, maar ik ga ik er van uit dat de resultaten in grote lijnen vergelijkbaar zijn met de situatie in ons land. Het doel van hun onderzoek was tweeledig: vaststellen of er zieke vissen worden verkocht en bepalen welke soorten het vaakste ziek waren bij winkeliers en aquarianen.

In totaal werden 312 soorten onderzocht. De meeste vissen (97%) die verkocht werden, zagen er gezond uit. Bij 11 soorten waren toch ziekteverschijnselen zichtbaar. Bij goudvissen bleek van de extreme kweekvormen 73% ziek te zijn. Bij de normale vorm lag dit percentage veel lager. Bij gespecialiseerde aquariumwinkels werden minder zieke vissen aangetroffen dan bij algemene dierenwinkels.

Uit het onderzoek kwam naar voren dat bij de guppen (Poecilia reticulata) de meeste zieke exemplaren aanwezig waren. Op de tweede plaats kwamen de platy’s (Xiphophorus maculatus) en de derde plaats werd ingenomen door de molly (Poecilia latipinna). Het gaat hierbij om kweekvormen van deze vissen. De onderzoekers veronderstellen dat de selectieve kweek die gepaard gaat met vergaande inteelt de oorzaak is van het hoge percentage zieke vissen. Ze adviseren dan ook dat meer tijd wordt gestoken in het kweken van gezonde stammen van deze vissen. Iets waar ik mij helemaal in kan vinden. Al deze ooit als beginnersvissen aangeprezen soorten, die in de handel worden aangeboden, zijn door de vele zieke exemplaren zeer moeilijk te houden. Mocht je een gezonde groep van deze vissen hebben dan is het toevoegen van “vers” bloed uit de aquariumhandel zeker niet aan te raden. De kans is groot dat je eigen vissen besmet raken en alle vissen sterven.

Onderstaande tabel laat de top 10 van meest besmette vissen zien. Alle in de normale aquariumhandel aangeboden levendbarende tandkarpers staan in de top 10. Sterker nog, 7 van de 10 soorten zijn levendbarend tandkarpers. De 10e plaats wordt ingenomen door de endler gup Poecilia wingei, die hier foutief in het genus Micropoecilia is ingedeeld. De fraaie kleuren en vormen van deze kweekvormen in combinatie met een lage prijs en het beeld dat ze eenvoudig te houden zijn, maakt ze populair bij veel liefhebbers. Mocht je deze vissen willen hebben, probeer dan vissen bij een kweker te krijgen. De kans op ziektes is bij de in de handel aangeboden vissen te groot. Maceda-Veiga & Cable vermoeden dat ziektes bij de kempvis vooral worden veroorzaakt door slechte verzorging. De mannetjes van deze vissen worden lange tijd in kleine bakjes gehouden waarvan de waterkwaliteit ook vaak slecht is. De meest voorkomende ziekten zijn in volgorde van voorkomen witte stip, buikwaterzucht, bacteriologische infecties. Deze verklaren met zijn drieën 65% van de aanwezige ziektes.

Veel aquarianen gaven aan dat hun vissen vaak ziek werden na de introductie van in de handel gekochte vissen. Als we kijken naar het percentage dat van sommige soorten ziek is, lijkt dat bijna logisch. Voorzichtigheid blijft bij de aanschaf van vissen dan ook geboden. Uit het onderzoek blijkt dat in de handel aangeboden vissen een ziekte onder de leden kunnen hebben. Dit verschilt per soort, maar de kans op een ziekte is natuurlijk altijd aanwezig. De meeste ziektes zijn te genezen, maar voorkomen blijft beter.